مالک کایا رمضان در ترکیه با شکوه فراوانی گرامی داشته میشود، برگزاری مراسم ختم قرآن کریم، برپایی مراسم گسترده افطاری و برگزاری جشنهای بعد از افطار پاره ای از مراسم ماه رمضان هستند. رمضان ماه قرآن و نزول قرآن است و به خاطر همین در ترکیه نیز در این ماه نسبت به قرآن کریم اهمیت و توجه فوقالعاده وجود دارد. قرائت قرآن و برگزاری نمایشگاه کتب مذهبی در مساجد ترکیه بخصوص در شهرهای بزرگ مثل آنکارا و ویا در مساجد استانبول و شهر تاریخی بورسا در ماه مبارک رمضان جلوه خاصی پیدا میکند. در برخی از مناطق و شهرهای مختلف نمایشگاههایی برپا و در آن بازیهای سنتی همانند بازیهای خیمه شب بازی، برنامه موسیقیهای مذهبی و اصیل و نیز بخش رمضانهای سنتی برگزار میشود. در ترکیه منارههای مساجد بلند و کاملاً در معرض دید هستند و دارای معماری خاص اسلامی بوده و همه جا نمایان هستند. مساجد بخصوص در ماه رمضان جلوه خاص پیدا کرده و به عنوان نمود و نشانه شادی و عید الهی چراغانی میشود. اصولا چراغانیهای نقش بسته بر منارهها از نماز مغرب تا سحر روشن است. به گفته مقامات مذهبی ترکیه، بیش از 77هزار مسجد در این کشور وجود دارد که جملگی در رمضان جلوهای بینظیر دارند. مساجد ترکیه در رمضان مساجد ترکیه یکی از جلوههای برجسته این کشور در ایام ماه مبارک رمضان هستند. همزمان با شب اول ماه رمضان مسلمانان در مساجد حضور بهم رسانده و نماز تراویح را به صورت جماعت بجا میآورند. تراویح به نمازهایی اطلاق میشود که مسلمانان اهل تسنن در شبهای ماه رمضان به جماعت میخوانند. این نماز پس از نماز عشا خوانده میشود. استقبال از این نماز در تمامی شهرهای ترکیه به قدری است که بعضاً در داخل مساجد جایی خالی برای نمازگزاران باقی نمانده و آنان مجبور میشوند خارج از مساجد صف بسته و همراه با جماعت نماز بخوانند. قرائت قرآن کریم در شبهای ماه رمضان ماه رمضان ماه قرآن است، ماه نزول قرآن کریم است و همین موضوع مانند سایر کشورهای اسلامیدر بین مسلمانان ترکیه قرآن کریم در رأس برنامههای مردم قرار گرفته و بخصوص هر شب در مساجد به طور جمعی یک جزء از قرآن کریم خوانده میشود و این برنامه تا پایان رمضان ادامه داشته و همزمان با پایان ماه نزول قرآن کریم مسلمانان نیز یک دوره قرآن را ختم میکنند. در کنار تلاوت و ختم دسته جمعی قرآن کریم با دعوت از قاریان مشهور سایر کشورهای اسلامی و برگزاری جشنهای باشکوه ضیافت قرآن کریم مسلمانان از لذت کلام الهی فیض کامل میگیرند. بخصوص طی سالهای اخیر تلاوت قرآن از سوی قاریان جمهوری اسلامی و استقبال گسترده مردم از این برنامهها، مورد توجه و تحسین مسلمانان ترکیه قرار میگیرند. طبل و خواندن اشعار مذهبی در اوقات سحر عادت زدن طبل و خواندن ماهنیهای دینی یکی از قدیمترین رسوم ترکیه بوده و این عادت از زمان عثمانیها در این کشور ادامه دارد. البته قدیمها به دلیل نبود ساعتهای زنگدار، تلفن و دستگاههای تکنولوژیک و مردم به وسیله این طبل زنان برای سحری بیدار میشدند، سپس این گروههای طبل زن و ماهنی خوان در حوزه خود تا پایان ماه رمضان هر شب وقت سحر با به صدا در آوردن طبل خود و سرودن اشعار مذهبی سعی دارند خفتگان را برای سحر بیدار نمایند. این سنت امروزه در ترکیه به عنوان یک فرهنگ اجرا میشود. افطار در ترکیه مراسم افطاری در ترکیه یکی از جلوههای خاص و جذاب این کشور طی سالهای اخیر است. بخصوص در شهرهای بزرگ این کشور همزمان با نزدیک شدن وقت افطاری سفرههای طولانی با خوراکیهای رنگارنگ در وسط خیابانها و پیاده روها دایر میشود. در بسیاری از شهرها و روستاهای ترکیه، برای افطاری دادن به افراد روزهدار، در خیابانها چادرهایی برای سرویس افطاری برپا میشود و افراد خیر یا شهرداریها روزهداران را در این چادرها اطعام کرده و از آنها پذیرایی میکنند. یکی از رسوم رایج ماه رمضان در ترکیه که بسیار جالب است این است که هنگام افطار همه روزهداران باید بر سر سفره افطار حاضر باشند و هیچ روزه داری نباید از این نعمت محروم باشد به همین دلیل در بیشتر شهرهای ترکیه اطعام روزهداران رواج دارد. در این ماه کمکهای مردمیو شهرداریها به نیازمندان بیش از دیگر ماهها مشهود است. مرسوم است که مردم افطار خود را با آب، خرما و یا زیتون باز کنند و به همین علت این سه ماده غذایی را میتوان در تمامی سفرههای افطار در ترکیه مشاهده کرد.در سفرههای افطار بعد از بازکردن افطار به طور عمده سوپهای محلی که از آنها به عنوان «چوربا» نام برده میشود، صرف میشود. بعد از خوردن «سوپ» نیز معمولاً یک غذای گوشتی به همراه برنج، ماکارونی یا بلغور خورده میشود. ماست و انواع سالادها نیز در سفرههای رمضان یافت میشود. در ماه رمضان یک نوع شیرینی مخصوص به نام «گوللاچ» نیز پخت میشود. شیرینی یاد شده که با نشاسته و شیر طبخ میشود به همراه گردو و پاشیدن دانههای انار روی آن مصرف میشود. سفرههای افطاری در عین حال تبدیل به یکی از اهرمهای مسئولان این کشور برای جذب توریست به این کشور شده است. به طوری که در طول ماه مبارک رمضان افراد زیادی از سایر کشورهای اسلامی بخصوص کشورهای عربی و ترک زبان آسیای میانه و قفقاز با سفر به ترکیه سعی دارند در این مراسم شرکت نمایند. وجود برنامههای گسترده تلویزیونی کانال های متعدد ترکیه در ایام ماه رمضان و شناساندن این برنامهها نیز در جذب توریسم دینی مؤثر است. نمایش «خرقه شریف» در ماه رمضان یکی دیگر از برنامههای جالب در ماه مبارک رمضان به نمایش گذاشتن «خرقه شریف» است که در استانبول قرار دارد. این خرقه منسوب به نبی مکرم اسلام(ص) است که پادشاه عثمانی سلطان سلیم هنگام فتح مصر آن را از آخرین خلیفه عباسی دریافت کرده و آن را به همراه واگذاری منصب خلافت به سلطان عثمانی از حجاز به استانبول منتقل نموده است. سلطان عبدالحمید دوم نیز با تأسیس مسجدی در سال ۱۸۵۳ میلادی صندوقچه خرقه شریف را در آن نگهداری کرد. این خرقه شریف در طول سال فقط یک بار آن هم در ماه رمضان برای زیارت مسلمانان به نمایش گذاشته میشود. به طوری که نمایش خرقه شریف بسیار مورد توجه مردم ترکیه قرار گرفته و همه روزه صف های طولانی برای زیارت آن تشکیل میشود و حتی مسلمانان از نقاط مختلف این کشور برای دیدن آن به استانبول مسافرت میکنند. * کارشناس مسائل ترکیه و از طلاب علوم دینی اهل استان قارص ترکیه
نظرات